Uitleg Scannen dia’s, negatieven en foto’s

Het scannen van kleinbeeld en half kleinbeeld dia’s is een standaard service van CHM Multimedia Services. Daarover gaat de beschrijving hieronder. We kunnen ook andere formaten scannen.
Hierover moeten afzonderlijke afspraken worden gemaakt.

Een dia kan je scannen met document scanners. Ze hebben hiervoor soms een afzonderlijk hulpmiddel. Maar als het over grotere aantallen dia’s gaat, dan is het scannen nauwelijks uitvoerbaar. Bovendien moet elke dia meestal nabewerkt worden om het effect van krassen, stofdeeltjes en verkleuringen enigszins weg te werken. De professionele apparatuur die hiervoor op de markt is, levert wel een oplossing, maar is prijzig. Je kan dia’s natuurlijk ook aanleveren bij diverse centrales of laboratoria, maar de prijzen liggen dan soms boven de 1 Euro per dia, nog afgezien van initiële kosten, manuren, etc. Dan is de lol er wel een beetje af.
De prijs die CHM Multimedia Services in rekening brengt voor het scannen van dia’s is 20 cent per dia voor een scan tot maximaal een 8 megapixel afbeelding (ca 3500 x 2300 pixels).
Hiermee kunt u probleemloos een afdruk maken op A4 formaat met de hoogst mogelijke kwaliteit. Voorwaarde voor deze scans is wel dat de kwaliteit van de diaraampjes acceptabel is en de dia’s met de voorkant op dezelfde wijze in een doos of magazijn worden aangeleverd. Er zijn soms kartonnen dia raampjes die volledig krom staan of kapot zijn. Dan wordt het handwerk per dia en moeten we daarover vooraf afspraken maken. De dia’s moeten voor een goed resultaat in glasloze raampjes zitten. Scannen in glas is wel mogelijk, maar oneffenheden in het glas, vuil en vet op het glas beïnvloeden de kwaliteit en scherpte van het eindresultaat.

De dia’s kunnen worden opgeslagen als een ongecomprimeerd BMP of TIF bestand of als een gecomprimeerd JPG bestand.  Voor een 8 megapixel afbeelding is dit ruim 25MB in BMP of TIF formaat en 1 à 2 Mb voor een hoge kwaliteit JPG afbeelding.
Aflevering van de gescande bestanden in overleg op geheugenkaart, stick of harddisk die u al of niet zelf meebrengt.

De scan apparatuur

De scanner die wordt gebruikt is een Nikon Super Coolscan ED 4000, die met 4000 ppi kleinbeeld films (negatieven en dia’s) kan scannen. Voor de dia’s maken we gebruik van een bijbehorend magazijn. (Voor het scannen van niet kleinbeeld formaat negatieven, dia’s en foto’s wordt gebruik gemaakt van de Canonscan 9950F of Canonscan 9000F).

Bij het scannen van kleinbeeld dia’s of negatieven maken we standaard gebruik van de stof en krascorrectie functies van de apparatuur.
De Nikon scanner heeft een hardwarematige optie om krassen en stofdeeltjes weg te filteren.
Deze techniek (ICE) spoort met behulp van infrarood licht de plaats op waar er krassen en stofjes zitten en kleurt deze in op basis van de omliggende kleurinformatie.
Deze techniek kan niet goed gebruikt worden bij zwart-wit dia’s en kodachrome dia’s, omdat daar zilver in de emulsie zit.Dit laat het infrarood niet of heel slecht door. Er worden dan correcties gemaakt op plaatsen waar het niet moet. Vooral de randen bij sterke contrasten worden dan vaag en onscherp.

Een andere functie van de Nikon scanner is de korrel egalisatie.
Ook deze functie passen we standaard toe om egaal gekleurde gebieden beter weer te geven.

Tot slot kan de Nikon scanner kleurzwemen verwijderen. Dit passen we toe afhankelijk van de verkleuring van de dia’s. Indien de dia’s achteraf gerestaureerd worden kan ook een groot deel van de kleurzweem worden opgelost, maar soms pakt de techniek van de scanner beter uit.

Bij het scannen van de overige formaten negatieven of foto’s gebruiken we de de verbeterfuncties van de Canon scanners.  Standaard zijn dit de stofcorrectie en de egalisatie van de korrel. De technieken die Canon toepast zijn niet zo effectief als van de Nikon scanner.

Voorbeeld 
Onderstaand een kleinbeeld dia die klant welwillend ter beschikking stelde om de effecten van het stof en kras filter, de kleur correctie en de korrel correctie te kunnen zien. In de uitvergroting van de ongecorrigeerde dia zijn de stofjes goed te zien in het wit.
In de uitvergroting van de gecorrigeerde dia zijn die weg. Ook de korrel in de hand is verzacht en de  kleurzweem die in de ongecorrigeerde dia zit is verdwenen.
We maken graag een proefscan van enkele van uw dia’s zodat u de resultaten aan de hand van de dia’s zelf kan beoordelen.

Dia gescand zonder correcties

 
Dia met stof/kras filter, kleur en korrel correctie

 
 Uitvergroting van de hand van ongecorrigeerde dia

 
Uitvergroting van hand uit gecorrigeerde dia

Aanvullende foto verbetering
Zoals ik al aangaf is het ook mogelijk gescande dia’s achteraf met software (PaintShopPro) te verbeteren. Er worden dan  helderheid-, contrast- en kleurcorrecties toegepast, gebaseerd op in PaintShopPro aanwezige algoritmen. In veel gevallen levert dit een heel goed resultaat op. Kunt u dit niet zelf doen met uw eigen software dan kunnen wij dit voor u uitvoeren.
(De extra kosten hiervoor zijn 5 cent per afbeelding)

Hieronder ziet u een voorbeeld van een foto zonder en met verbetering.

Foto zonder verbetering

Foto met  verbetering

Het scan proces

Het proces ziet er als volgt uit.
Indien gewenst kan vooraf een test worden gemaakt met enkele dia’s (een stuk of 5).
de dia’s worden dan in overleg gescand met verschillende instellingen die worden afgesproken.
Meestal is dat een scan zonder opties, scan met respectievelijk stof, kleur en korrel correctie. Per dia komen er dan 4 afbeeldingen. Er kunnen ook scans gemaakt worden met verschillende resolutie instellingen. Dan kan men beoordelen of men gebruik wil maken van onze service en welke opties gebruikt moeten worden.
Meestal worden de dia’s daarna persoonlijk gebracht en kunnen de afspraken worden vastgelegd.
Het is ook mogelijk om bij het brengen van de dia’s terplekke de testscans te maken. Maak dan wel vooraf een afspraak, want we zijn dan 1 a 2 uur bezig.

De dia’s worden gescand in een ruimte, die zo stofvrij mogelijk wordt gehouden. Bij het plaatsen van de dia’s in het scanner-magazijn wordt met een blaaskwast eventuele stofdeeltjes weggeblazen. De film in de dia wordt niet aangeraakt. De resultaten worden opgeslagen op harddisk en na afronding van de scanwerkzaamheden naar wens gekopieerd naar een mee te brengen harddisk, stick of geheugenkaart.
U krijgt uiteraard bericht wanneer een en ander voor u gereed staat.

Naamgeving
De gescande dia’s worden opgeslagen in mappen met een naam die u zelf kan aangeven. Meestal geven we de mapnaam ook een volgnummer. De naam van de afbeelding bevat dan het volgnummer van de map aangevuld met een volgnummer van de dia binnen die map. Gebruikelijk is een map per doos of slede waarin de dia’s zitten. De volg nummers van de afbeeldingen komen dan overeen met de nummering op de slede.